مهارت های عمومی مدیران

بسیاری از صاحبنظران بر این باورند که مدیریت آمیخته ای از علم و هنر است. اگر چنین گفته ای را بپذیریم باید مدیرانی تربیت کنیم که امکان بهره گیری از کلیه توانایی های ذهنی خود را چه در ابعاد منطقی و استدلالی و چه در ابعاد خلاقانه و نوآورانه داشته باشند. از سوی دیگر این توانایی های ذهنی باید در رفتار مدیران متجلی گردد تا نتایج درخوری برای سازمان دربر داشته باشد، به بیان دیگر باعث دستیابی به اهداف سازمان شود. لذا مدیران باید پاره ای از مهارت های عمومی را در خود توسعه دهند که به تقویت رفتار حرفه ای آنان کمک می نماید. اما مهارت به چه معنی است؟ مهارت به معنی به کارگیری دانش در انجام کاری است (شیرازی، 1389). حال با روشن شدن تعریف مهارت به مهم ترین مهارت های عمومی مدیران به ویژه مدیران ایرانی خواهیم پرداخت.

 

 

تحقیقات (شیرازی، 1389 به نقل از کتز، 1974) نشان می دهد که مدیران دارای سه مهارت کلی ذیل می باشند:

 

 

1.مهارت های ادارکی

 

 

2.مهارت های انسانی

 

 

 

 

3.مهارت های فنی

 

30 اشتباه رایج مدیران

مدیران همواره در معرض چالش های گوناگون می باشند و یافتن راه حل مناسب برای گذار از بحران های کسب و کار، کلید موفقیت مدیریت و بقاء کسب و کار می باشد. اما آیا مدیران همیشه بر مشکلات فائق می آیند؟ قطعاً خیر. علت عدم موفقیت مدیران در بسیاری از موارد به اتخاذ تصمیمات اشتباه آنان مربوط می باشد، اگرچه نمی توان منکر نقش شانس و یا تأثیر محیط شد. فارغ از هر عاملی که منجر به اتخاذ تصمیمات اشتباه مدیریت و سقوط بنگاه می گردد،  بررسی عوامل شکست و کسب تجربه از آن نه تنها برای خود مدیران بلکه برای سایرین نیز حائز اهمیت است، زیرا ما هنوز شاهد بروز تکراری اشتباهات هستیم. در ادامه به حدود 30 اشتباه مدیران که حاصل بررسی عملکرد تعدادی از مهم ترین شرکت های بین المللی می باشد و در کتاب «اشتباهات و موفقیت های مدیریت» اثر هارتلی (2003) و سایر منابع به آنها اشاره شده است، خواهیم پرداخت. تعدادی از این اشتباهات در کنار نام هر شرکت در جدول 1 فهرست شده اند. قبل از ارائه جدول، نقل قولی از نویسنده این کتاب اهمیت نقش بررسی اشتباهات مدیران را بیش از پیش روشن خواهد نمود، «موفقیت به ندرت برای همیشه تداوم می یابد، اما به جدی ترین اشتباهات (نه همیشه) می توان غلبه کرد» (همان منبع، ص 11).

 

 

 

نقشه کشی ذهنی

تکنیک های خلاق گوناگونی برای حل مسائل و ارائه راه کارهای مختلف وجود دارد. این تکنیک ها در دو گروه اصلی تکنیک های خلاق گروهی و فردی تقسیم بندی می شوند. از جمله تکنیک های خلاق مهم برای حل مسائل به روش گروهی، می توان به توفان مغزی (Brain Storming) و برای ارائه راه  کارهای خلاقانه به صورت فردی می توان به نقشه کشی ذهنی (Mind Mapping) اشاره نمود. نقشه کشی ذهنی ابتدا توسط تونی بوزان از گروه «روش های یادگیری» در انگلستان طراحی شد. این تکنیک براساس یافته های پژوهشی استوار است که نشان می دهد مغز در درجه اول با مفاهیم کلیدی و به شیوه های مرتبط به هم و یکپارچه، کار می کند. برای شروع یک جلسه نقشه کشی ذهنی، نام یا شرح شیء یا مسأله به عنوان نمونه «مؤلفه های تشکیل دهنده مدیریت» در این تمرین، در مرکز یک قطعه کاغذ نوشته می شود و دایره ای (چهارگوش) دور آن ترسیم می شود. سپس هریک از ابعاد مهم آن شیء را از طریق توفان فکری گسترش می دهیم و خطوطی را به سمت بیرون از دایره (چهارگوش)، همانند جاده هایی که به خارج از یک شهر منتهی می شود، ترسیم می کنیم. می توانیم در حین توفان فکری، انشعاب هایی را از جاده ها به وجود آوریم (هیگینز، 1388).

 

 

 

برای استفاده از این تکنیک، نرم افزارهای مختلفی به صورت رومیزی (دسکتاپ) و تحت وب وجود دارند. از جمله نرم افزارهای رومیزی می توان به نرم افزار Visio شرکت مایکروسافت اشاره نمود. در این تمرین از اپلیکیشن آنلاین Coggle که در آدرس (www.coggle.it) و از طریق اکانت گوگل قابل دسترس است، استفاده شده است. 

منبع:

 

 

هیگینز، چ. ام.(1388). کارآفرینی: 101 تکنیک حل خلاق مسآله (ترجمه م. احمدپور داریانی). تهران: امیرکبیر.

 

 

تحلیل نظریه پیچیدگی

مقدمه

 

 

 

تغییرات محیطی در اواخر قرن گذشته باعث ناکارآمدی نخستین مکاتب مدیریت مانند مکتب کلاسیک و نئوکلاسیک شد که بر فرض های اولیه ای مانند بسته بودن محیط سازمان و ایستا بودن آن شکل گرفته بودند، لذا مکاتب و نظریه های جدیدی مانند نظریه سیستمی و اقتضایی مطرح شدند که پاسخ گوی نیازهای سازمان در محیط های پویا و رقابتی باشند. اما در قرن حاضر شاهد تغییراتی به مراتب شدیدتر از گذشته می باشیم که به راستی می توان اصطلاح قرن پرآشوب را برای آن به کار برد. تلاطم های شدید محیطی باعث افزایش عدم اطمینان محیط پیرامون سازمان گردیده است و در نتیجه برنامه ریزی و اقدامات سازمان های امروزی را برای بقاء و رشد با چالش روبرو نموده است. در این میان به کارگیری نظریه های جدید مانند نظریه آشوب و پیچیدگی می تواند به عنوان روشی کارآمد برای طراحی سازمان های جدید به کار گرفته شود، زیرا مطالعه آنها امکان فهم و کنترل پیچیدگی های سازمانی را امکان پذیر می سازد. در ادامه این نوشتار ضمن ارائه  شرح مختصری بر چارچوب نظری آشوب به بررسی مبانی فلسفی نظریه پیچیدگی و تأثیر آن بر حوزه سازمان و مدیریت پرداخته شده است.

آینده پژوهی در مدیریت

مقدمه

آینده پژوهی فرارشته ای برای درک بهتر تغییر آینده به شمار می رود. به بیان دیگر، آینده پژوهی اصول و روش های مطالعه و سپس تصمیم گیری، طرح ریزی و اقدام در زمینه علوم و فن آوری مرتبط با آینده است. بسیاری از پژوهگشران به دلیل تنوع موضوع های مطرح در آینده پژوهی، آن را حوزه ای چند رشته ای یا فرارشته ای به حساب می آورند، زیرا حوزه های موضوعی بالقوه در آینده پژوهی، از نظر تعداد با شمار پدیده های متنوع موجود در جهان برابری می نماید. از سوی دیگر، آینده پژوهی به رغم ماهیت فرارشته ای خود از ویژگی هایی برخوردار است که به ناچار آن را در زمره علوم اجتماعی قرار می دهد. علمی اجتماعی که در عین چند رشته ای بودن، وحدت آفرین می باشد. اگر چه آینده پژوهی به موضوعاتی نظیر تغییرات مبتنی بر فن آوری می پردازد (موضوعاتی که در نگاه اول چندان اجتماعی به نظر نمی رسند)، اما حتی در این قبیل پژوهش ها نیز تقریباً در اکثر مواقع، پیامدهای اجتماعی چنین تغییراتی مورد توجه قرار می گیرند. این ملزومات و پیامدها حوزه های روان شناختی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی یا فرهنگی در سطح جامعه را مدنظر قرار می دهند که به شکل وسیعی بر علم مدیریت تأثیرگذار هستند. در این نوشتار ضمن بیان پارادایم های مهم پژوهش در آینده پژوهی، پیش فرض های مدون دانش آینده پژوهی نیز ارائه شده اند.