مهارت های عمومی مدیران

بسیاری از صاحبنظران بر این باورند که مدیریت آمیخته ای از علم و هنر است. اگر چنین گفته ای را بپذیریم باید مدیرانی تربیت کنیم که امکان بهره گیری از کلیه توانایی های ذهنی خود را چه در ابعاد منطقی و استدلالی و چه در ابعاد خلاقانه و نوآورانه داشته باشند. از سوی دیگر این توانایی های ذهنی باید در رفتار مدیران متجلی گردد تا نتایج درخوری برای سازمان دربر داشته باشد، به بیان دیگر باعث دستیابی به اهداف سازمان شود. لذا مدیران باید پاره ای از مهارت های عمومی را در خود توسعه دهند که به تقویت رفتار حرفه ای آنان کمک می نماید. اما مهارت به چه معنی است؟ مهارت به معنی به کارگیری دانش در انجام کاری است (شیرازی، 1389). حال با روشن شدن تعریف مهارت به مهم ترین مهارت های عمومی مدیران به ویژه مدیران ایرانی خواهیم پرداخت.

 

 

تحقیقات (شیرازی، 1389 به نقل از کتز، 1974) نشان می دهد که مدیران دارای سه مهارت کلی ذیل می باشند:

 

 

1.مهارت های ادارکی

 

 

2.مهارت های انسانی

 

 

 

 

3.مهارت های فنی

 

عادلی زاده (1393) مهم ترین مهارت های عمومی مدیران ایرانی در حوزه های مختلف را به شرح ذیل طبقه بندی نموده است:

 

 

1.حوزه دانش مدیریت:

 

 

·        تحلیل محیط خارجی و شناسایی فرصت ها

 

 

·        مدیریت پروژه

 

 

·        دانش فنی و مدیریتی در رابطه با فعالیت های اصلی سازمان

 

 

·        شناسایی ابزارهای کنترلی و گزارش گیری از افراد و اطلاعات

 

 

·        برنامه ریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت

 

 

·        تجزیه و تحلیل مالی

 

 

·        مهارت های مدیریت منابع انسانی

 

 

·        تفکر استراتژیک و سیستمی

 

 

·        فنون مذاکره

 

 

·        آشنایی با قوانین در حوزه های مختلف

 

 

·        تجزیه و تحلیل مشکلات به صورت علمی و عملی

 

 

·        تسلط بر زبان انگلیسی

 

 

·        تسلط بر دانش فن آوری اطلاعات و ارتباطات

 

 

2.حوزه عملکرد:

 

 

·        مهارت های ارتباطی با کلیه ذینفعان و لابی گری

 

 

·        تصمیم گیری

 

 

·        سازماندهی و هدایت

 

 

·        مدیریت تعارض

 

 

·        توانایی های انگیزشی-رهبری

 

 

·        آموزش و توسعه منابع انسانی

 

 

·        تشخیص ضرورت و اولویت بندی

 

 

·        برگزاری جلسات مؤثر

 

 

·        مهارت های ارائه

 

 

·        پایش آنلاین اهداف و شاخص های کلیدی سازمان

 

 

·        حل مسأله

 

 

·        رعایت ارزش های ایدئولوژیک و اخلاقی

 

 

·        پایبندی به قانون

 

 

·        تفویض اختیار

 

 

·        الگوبرداری از شرکت های موفق

 

 

·        استفاده از مشاوران مجرب

 

 

·        قدرت پیش بینی

 

 

3.رفتاری و شخصیتی:

 

 

·        الهام بخش

 

 

·        خلاقیت و مهارت های ذهنی بالا

 

 

·        ریسک پذیری

 

 

·        شنونده خوب

 

 

 

بحث و نتیجه گیری

 

 

به فهرست فوق می توان سایر مهارت ها مانند هدف گذاری، مدیریت زمان، تخصیص بهینه منابع و ... اضافه نمود، اما نکته کلیدی و مهمی که باید مدنظر مدیران قرار گیرد، وزن و اهمیت هریک از این مهارت ها با توجه به تأثیر عوامل مختلف می باشد. به عنوان نمونه عواملی مانند ساختار سازمانی، تکنولوژی سازمان، فرهنگ سازمانی و ... از بعد داخلی و در بعد خارجی شرایط اقتصاد کلان، فرهنگ جامعه و ساختار جمعیت شناختی آن، شرایط صنعت و ... بر اولویت بندی مهارت های مدیران مؤثر می باشند. به طور خلاصه باید گفت، هر مدیر با توجه به سطح وظیفه (برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل)، سطح مدیریتی (بالا، میانی و عملیاتی)، واحد سازمانی (بازرگانی، مالی، منابع انسانی، فن آوری اطلاعات، تولید و عملیات) و سایر عوامل مهم داخلی و خارجی باید نسبت به اولویت بندی مهارت های عمومی مرتبط و اکتساب و توسعه آن اقدام نماید. بدیهی است مدیرانی که نسبت به فراگیری و توسعه مهارت های مدیریتی ضروری اقدام نمی کنند، در دنیای پرچالش کسب و کار امروز خود و سازمانشان را با مشکلات عدیده ای مواجه خواهند نمود.

 

 

 

منابع فاسی:

 

 

 

 

 

شیرازی، ع. (1389). مبانی سازمان و مدیریت (ص 19). مشهد: به نشر.

 

 

عادلی زاده، م. (1393، 26 آذر). بررسی مهارت های عمومی مدیریت در مدیران ایرانی (مورد مطالعاتی شرکت نصب نیرو-گروه مپنا). مقاله ارائه شده در کنفرانس بین المللی توسعه کسب و کار و تعالی اقتصاد و مدیریت.